z art.
207 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst
jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p.
pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bhp w zakładzie. Ma on
obowiązek zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów
oraz zasad bhp, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym
zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń.
Zapewnienie
przez pracodawcę przestrzegania w zakładzie pracy przepisów bhp
dotyczy wszystkich osób wykonujących pracę na terenie zakładu.
Jednak – zgodnie z art.
208 k.p. – w sytuacji, gdy jednocześnie w tym samym miejscu
wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców,
pracodawcy ci mają obowiązek współpracować ze sobą, wyznaczyć
koordynatora sprawującego nadzór nad bhp wszystkich pracowników
zatrudnionych w tym samym miejscu, ustalić zasady współdziałania
uwzględniające sposoby postępowania w przypadku wystąpienia
zagrożeń dla zdrowia lub życia pracowników oraz informować
siebie nawzajem oraz pracowników lub ich przedstawicieli o
działaniach w zakresie zapobiegania zagrożeniom zawodowym
występującym podczas wykonywanych przez nich prac.
ze strony wykonawcy inwestycji może być kierownik budowy. Zgodnie
z art.
22 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst
jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1409 z późn. zm.) do podstawowych
obowiązków kierownika budowy należy m.in. kierowanie budową
obiektu budowlanego w sposób zgodny z przepisami bhp, koordynowanie
realizacji zadań zapobiegających zagrożeniom bezpieczeństwa i
ochrony zdrowia i koordynowanie działań zapewniających
przestrzeganie podczas wykonywania robót budowlanych zasad
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zawartych w przepisach
szczegółowych (np. w rozporządzeniu
Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót
budowlanych, Dz. U. Nr 47, poz. 401) – dalej r.b.h.r.b. oraz w
planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (bioz).
firmy, na której terenie wykonują prace pracownicy zatrudnieni
przez różnych pracodawców jest obowiązany dostarczać tym
pracodawcom, w celu przekazania pracownikom, informacje o
zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie
pracy, na poszczególnych stanowiskach pracy i przy wykonywanych
pracach, w tym o zasadach postępowania w przypadku awarii i innych
sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu pracowników, o
działaniach ochronnych i zapobiegawczych podjętych w celu
wyeliminowania lub ograniczenia powyższych zagrożeń oraz o
pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy,
wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji
pracowników (imię i nazwisko, miejsce pracy oraz numer telefonu
służbowego lub innego środka kontaktu).
z art.
304 k.p. pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i
higieniczne warunki pracy również osobom fizycznym wykonującym
pracę na innej podstawie niż stosunek pracy (np. na podstawie
zlecenia).
wątpliwości może budzić pytanie, który pracodawca jest
“bardziej zobowiązany” zapewnić bezpieczeństwo
zleceniobiorcy i wymagać przestrzegania przez niego przepisów bhp.
Kwestia ta powinna być uregulowana w zasadach współdziałania
pracodawcy z wykonawcą inwestycji (kierownikiem budowy). Praktyka
podpowiada, że to kierownikowi budowy powinien być podporządkowany
podwykonawca pracujący na umowę zlecenia i to on powinien
egzekwować od podwykonawcy stosowanie ochron indywidualnych oraz
przestrzeganie przepisów i zasad bhp. Dodajmy, że zgodnie z §
4 ust 2 r.b.h.r.b. stosowanie niezbędnych środków ochrony
indywidualnej obowiązuje wszystkie osoby przebywające na terenie
budowy (bez względu na to czy wykonują pracę).
razie ewentualnego wypadku zleceniobiorcy protokół powypadkowy
powinien sporządzić zespół powołany przez realizatora
inwestycji. Dla prawidłowego ustalenia przyczyn i okoliczności
wypadku należy wziąć pod uwagę przepisy §
82-84 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia
26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z
późn. zm.), w których szczegółowo określone zostały zasady
bezpiecznego prowadzenia prac rozbiórkowych. Zasady bezpieczeństwa
prowadzenia robót rozbiórkowych zostały ponadto uregulowane w §
240-245 r.b.h.r.b.