z art.211 pkt 5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst
jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502) pracownik ma obowiązek poddawać
się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym, zaleconym przez
lekarza, badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich.
Badania te są konieczne, ponieważ mimo postępu technicznego i
technologicznego, nie tylko usprawniającego pracę, lecz
poprawiającego ochronę zdrowia pracujących, praca i jej środowisko
nadal stwarzają szereg uciążliwości i zagrożeń dla zdrowia.
Znaczna
grupa zawodów i prac wymaga szczególnej sprawności
psychofizycznej, np.: operatorzy suwnic i żurawi, pulpitów
sterowniczych wielofunkcyjnych urządzeń technologicznych oraz
samojezdnych ciężkich maszyn torowych. Dlatego. np. lęk wysokości
wyklucza wykonywanie prac na wysokości, osoba niedosłysząca nie
może pracować tam, gdzie słuch jest potrzebny do odbioru sygnałów
dźwiękowych, a osoby z wadą serca lekarz nie dopuści do
cięższych prac fizycznych. Jeszcze inne wymagania są stawiane
kandydatom do pracy przy produkcji i przetwarzaniu żywności albo
przy produkcji leków. W każdym przypadku chodzi o bezpieczeństwo
samego pracownika lub o bezpieczeństwo innych osób.
się przypadki ukrywania przed lekarzem swoich dolegliwości (zwykle
w obawie przed utratą pracy) przez pracownika wysłanego na
wstępne, okresowe lub kontrolne badania lekarskie. Taka postawa,
choć zrozumiała, jest naganna i dlatego zagrożona sankcją
rozwiązania umowy o pracę w sytuacji, gdy pracownik unika poddania
się wymaganym badaniom lekarskim. Warunki pracy i zakres obowiązków
pracownika powinien określić pracodawca, wypisując skierowanie na
badanie profilaktyczne. Warto pamiętać, że pracodawca włączając
kierowanie pojazdem samochodowym do obowiązków służbowych
pracownika, powinien odnotować tę uciążliwość w skierowaniu.
Wówczas w badaniu wstępnym obligatoryjne jest wykonanie testów
sprawności psychoruchowej, badania okulistycznego i
neurologicznego. Podczas badania okresowego o wykonaniu testów czy
konsultacji specjalistycznej decyduje lekarz, w zależności od
wskazań.
nie może odmówić poddania się wstępnym lub okresowym badaniom
lekarskim pod rygorem rozwiązania umowy o pracę.