Prawo Pracy: ZUS nie może zaskakiwać przedsiębiorcy kontrolą

Zanim inspektor ZUS pojawi się z kontrolą u
przedsiębiorcy, powinien wcześniej uprzedzić go o tym i określić,
jakie dokumenty ma przygotować do sprawdzenia.

Procedury związane z różnorodnymi kontrolami
dotyczącymi segmentu małych i średnich przedsiębiorców zawiera
ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej
(tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) –
dalej u.s.d.g. Art. 77 i następne u.s.d.g. chronią przedsiębiorców
przed niezapowiedzianym kontrolami. Biznesmeni muszą pamiętać, że
ZUS może go odwiedzić za wcześniejszym uprzedzeniem lub podczas
kontroli interwencyjnej.

Zasadniczo, każda kontrola, ZUS-owska czy podatkowa
nie może rozpocząć się wcześniej niż przed upływem 7 dni od
odebrania przez przedsiębiorcę zawiadomienia w tej sprawie. Takie
zawiadomienie zawiera także jej zakres, np. okres, za który będzie
sprawdzana prawidłowość opłacenia składek. Jeśli jednak
przedsiębiorca nie odbiera pism, wtedy ZUS nie musi go zawiadamiać
o kontroli.

Zanim inspektor przystąpi do czynności powinien
się wylegitymować i przedstawić stosowne upoważnienie. Zawiera
ono m. in. zakres dokumentów do sprawdzenia i czas trwania kontroli.

Jeśli sam przedsiębiorca nie może być przy
czynnościach, to musi wskazać swojego reprezentanta. Jeśli obydwaj
nie będą obecni, urzędnik nie rozpocznie kontroli.

W każdym wypadku, zanim rozpocznie się
sprawdzanie, urzędnik musi poinformować przedsiębiorców o
przysługujących im prawach.

Przepisy u.s.d.g. limitują czas trwania kontroli w
zależności od liczby zatrudnianych pracowników czy rozmiarów
prowadzonej działalności. Dlatego ważne, by przedsiębiorca
zwrócił uwagę na datę jej rozpoczęcia określoną w
upoważnieniu. Nie może się ona przeciągnąć dłużej niż – w
przypadku mikroprzedsiębiorców – 12 dni roboczych, małych
przedsiębiorców – 18 dni roboczych, średnich przedsiębiorców –
24 dni roboczych, pozostałych przedsiębiorców – 48 dni
roboczych.

Do obowiązków przedsiębiorcy należy zapewnienie
oddzielnego pomieszczenia, w którym będzie urzędował inspektor.
Jeśli nie da się go wygospodarować, to kontrola może być
przeprowadzona w ZUS nawet bez zgody przedsiębiorcy.

Po zakończeniu czynności sporządza się protokół
i załączniki do niego. Wynika z nich wysokość niedopłat lub
nadpłat na poszczególne ubezpieczenia. Zgodnie z art. 91 ust. 3 i 4
ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn.
zm.) – dalej u.s.u.s płatnik składek ma prawo w terminie 14
dni od daty otrzymania protokołu złożyć pisemne zastrzeżenia do
jego ustaleń, wskazując równocześnie stosowne środki dowodowe.
Natomiast inspektor musi rozpatrzyć zgłoszone zastrzeżenia i w
razie potrzeby podjąć dodatkowe czynności kontrolne. Po upływie
terminu do wniesienia zastrzeżeń w pierwszej kolejności płatnik
składek w terminie 30 dni od otrzymania protokołu kontroli jest
zobowiązany do złożenia dokumentów korygujących lub brakujących.

ZUS wydaje decyzję w razie niewywiązania się z
nałożonego obowiązku przez płatnika składek. Ma na to 2 miesiące
czasu od zakończenia kontroli. Płatnik składek na podstawie art.
50 ust. 2m pkt 1 u.s.u.s. jest zobowiązany do złożenia dokumentów
korygujących lub brakujących w terminie 30 dni od daty
uprawomocnienia się decyzji.

Data publikacji: 9
października 2013 r.