BHP i prawo pracy: Co z programem usuwania materiałów zawierających azbest?

Przypomnienie tej inicjatywy jest aktualne, jeśli
wziąć pod uwagę, że zgodnie z uchwałą Rady Ministrów
wprowadzająca w życie Program oczyszczania kraju z azbestu na lata
2009-2032 w latach 2012-2013 miała być przeprowadzona rzetelna
ocena realizacji celów programu i opracowana jego aktualizacja.
Najistotniejsze niedociągnięcia w dotychczasowej realizacji zadań
to nieopracowanie gminnych, powiatowych i wojewódzkich programów
usuwania azbestu oraz planów sytuacyjnych rozmieszczenia wyrobów
zawierających azbest, niepełne informacje o ilości usuniętych
wyrobów zawierających azbest, nieprzestrzeganie przepisów
dotyczących postępowania z wyrobami zawierającymi azbest,
niewystarczająca współpraca administracji rządowej i samorządowej
itp.

Proces usuwania i transportu wyrobów zawierających
azbest i odpadów na składowiska jest wysoce kosztochłonny i
powoduje – niewystępujące wcześniej w tych miejscach – zagrożenia
dla zdrowia i życia ludzi oraz dla środowiska. Za najbardziej
racjonalne rozwiązanie uznano zatem wprowadzenie regulacji prawnej
umożliwiającej pozostawianie w ziemi rur zawierających azbest oraz
trwałe zabezpieczanie dróg zawierających azbest – pod warunkiem
zewidencjonowania ich w planach miejscowych i dokumentacji
nieruchomości. Do 2015 r. powinna zostać opracowana rzetelna
informacja na temat stężeń włókien azbestu w powietrzu na
terenie kraju. Dane te powinny stanowić tło dla danych o ilościach
i rozmieszczeniu wyrobów zawierających azbest na terenie kraju, zaś
wspólnie stanowić wytyczną do podejmowania działań w rejonach
wymagających najpilniejszych działań w zakresie oczyszczania
środowiska z azbestu.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki,
Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie
sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów
zawierających azbest (Dz. U. Nr 71, poz. 649 z późn. zm.)
właściciel, użytkownik wieczysty lub zarządca (pracodawca)
nieruchomości, a także obiektu, urządzenia budowlanego, instalacji
przemysłowej lub innego miejsca zawierającego azbest ma obowiązek
przeprowadzania kontroli stanu tych wyrobów w terminach wynikających
z oceny ich stanu. Wyroby zawierające azbest, zakwalifikowane
zgodnie z oceną do wymiany na skutek nadmiernego zużycia lub
uszkodzenia powinny być usunięte przez właściciela, użytkownika
wieczystego lub zarządcę nieruchomości.

Pracodawca-wykonawca prac polegających na
zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest obowiązany
jest do uzyskania odpowiedniego zezwolenia, a następnie
zatwierdzenia programu albo złożenia organowi informacji o sposobie
zagospodarowania niebezpiecznych odpadów azbestowych. W związku z
tym powinien skierować na przeszkolenie przez uprawnioną instytucję
zatrudnianych pracowników oraz osoby, które będą kierować lub
nadzorować prace polegające na zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów
zawierających azbest. Szkolenie ma przede wszystkim dotyczyć bhp
przy zabezpieczaniu i usuwaniu tych wyrobów oraz przestrzegania
procedur dotyczących bezpiecznego postępowania z odpadami
azbestowymi.

Kolejnym warunkiem jest posiadanie niezbędnego
wyposażenia technicznego i socjalnego zapewniającego prowadzenie
określonych planem prac oraz zabezpieczenie pracowników i
środowiska przed narażeniem na działanie azbestu.

W celu zapewnienia warunków bezpiecznego usuwania
wyrobów zawierających azbest, wykonawca prac jest w szczególności
obowiązany do oznakowania, ogrodzenia i odizolowania od otoczenia
obszaru prac przez zastosowanie osłon chroniących przed
przenikaniem azbestu do środowiska, zapoznania pracowników
bezpośrednio zatrudnionych przy tych pracach z planem prac, w
szczególności z wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny
pracy w czasie wykonywania tych prac, zastosowania odpowiednich
środków technicznych, ograniczających do minimum emisję azbestu
do środowiska, w tym uszczelnienia otworów okiennych i drzwiowych,
a także innych zabezpieczeń przewidzianych w planie bezpieczeństwa
i ochrony zdrowia, do codziennego usuwania pozostałości pyłu
azbestowego ze strefy prac przy zastosowaniu podciśnieniowego
sprzętu odkurzającego lub metodą czyszczenia na mokro, do
izolowania pomieszczeń w przypadku prowadzenia prac z wyrobami
zawierającymi azbest-krokidolit.

Prace związane z usuwaniem wyrobów azbestowych
należy prowadzić w sposób minimalizujący pylenie poprzez
nawilżanie wodą wyrobów azbestowych przed ich usuwaniem lub
demontażem i utrzymywanie w stanie wilgotnym przez cały czas pracy,
a ponadto demontaż całych wyrobów (płyt, rur, kształtek) bez
jakiegokolwiek uszkadzania (tam gdzie jest to technicznie możliwe),
odspajanie materiałów trwale związanych z podłożem przy
stosowaniu wyłącznie narzędzi ręcznych lub wolnoobrotowych,
wyposażonych w miejscowe instalacje odciągające powietrze.

Data publikacji: 17
października 2013 r.