BHP i prawo pracy: Młodzi szczególnie narażeni na ryzyko w miejscu pracy

Młodzi ludzie są szczególnie narażeni na
zagrożenia środowiska pracy ze względu na brak doświadczenia,
wyszkolenia i wiedzy. Według europejskich danych statystycznych
wskaźnik występowania urazów przy pracy u osób w wieku 18–24
lat jest o 50% wyższy niż w jakiejkolwiek innej grupie wiekowej. Do
tak dużej liczby wypadków przyczynia się nie tylko brak
doświadczenia zawodowego, lecz także brak odpowiedniego nadzoru.
Młodzi ludzie są również bardziej narażeni na choroby zawodowe.

Za statystykami kryją się historie wielu młodych
ludzi borykających się ze skutkami wypadków, czy umierających u
progu dojrzałości. Brak doświadczenia sprawia, że trudno im
rozpoznać zagrożenia lub nie traktują ich z należnym respektem.
Poza niezbędnym, ale prowadzonym na dobrym poziomie szkoleniem,
młodym pracownikom należy zapewnić ściślejszy nadzór. Dotyczy
to również studentów odbywających praktyki zawodowe i szkolenia
oraz osób nowo zatrudnionych.

Młodzi pracownicy są narażeni na ryzyko z wielu
powodów. Często są nieświadomi własnych praw i nie znają
obowiązków pracodawców w zakresie ochrony ich zdrowia i
bezpieczeństwa w pracy. Siedemnastolatka pracująca w piekarni w
czasie wakacji straciła część palca w maszynie piekarniczej.
Pracowała zaledwie od godziny, gdy maszyna wciągnęła jej dłoń.
Awaria zabezpieczenia była wcześniej zgłoszona, lecz nie
wykonywano rutynowych konserwacji. Dziewczyna nie została
przeszkolona w obsłudze maszyny, a jej przełożony nie zdawał
sobie sprawy, że pracowała przy tej maszynie.

Młodzi podwładni zwykle niechętnie mówią o
problemach i starają się zadowolić nowego pracodawcę. Tymczasem
obowiązkiem pracodawcy jest zagwarantowanie im bezpiecznego i
efektywnego wejścia w życie zawodowe, bo młodzi ludzie w wieku
poniżej 25 lat to przyszłe pokolenie pracowników. Pracodawca musi
zapewnić im bezpieczne warunki pracy przez wprowadzenie dobrego
systemu zarządzania zdrowiem i bezpieczeństwem pracy, obejmującego
ochroną wszystkich pracowników.

Świeżo przyuczeni do zawodu i nowi w miejscu
pracy, poza brakiem doświadczenia, często nie zwracają
wystarczającej uwagi na ryzyko wynikające z pracy. Nie mają
wystarczającej dojrzałości fizycznej i psychicznej, brakuje im
dostatecznych umiejętności i dobrego przeszkolenia, nie mają
świadomości obowiązków pracodawcy wobec nich jako pracowników,
bywa że brakuje im pewności przy artykułowaniu problemów. Z kolei
pracodawcy zbyt często nie uwzględniają podatności osób młodych
na zagrożenia, zapewniając im nieadekwatne szkolenie, nadzór i
środki bezpieczeństwa albo kierując do niewłaściwej pracy.

Młodym ludziom przysługuje prawo do bezpiecznej i
zdrowej pracy, prawo do zadawania pytań, a także do odmowy
wykonania niebezpiecznej pracy. Młodzi pracownicy mają także
obowiązki, w szczególności takie jak: obowiązek przestrzegania
procedur bezpieczeństwa, obowiązek korzystania z otrzymanego
sprzętu i odzieży ochronnej, a także obowiązek współpracy z
pracodawcą w odniesieniu do zagadnień bhp.

Dla zapewnienia sobie większego bezpieczeństwa,
młodzi pracownicy powinni mieć odwagę i umieć zadawać pytania,
jeśli mają jakiekolwiek wątpliwości, wiedzieć, gdzie szukać
pomocy, znać nie tylko swoje prawa, ale i obowiązki, a w
konsekwencji postępować zgodnie z uzyskanym szkoleniem, wiedzieć,
co zrobić w razie nagłego zagrożenia, wiedzieć na jakie
zagrożenia trzeba zwracać szczególną uwagę oraz śmiało
sygnalizować przełożonym i opiekunom swoje wątpliwości i
niewiedzę. Prawem każdego młodego człowieka jest pytać
starszych, bardziej doświadczonych. Młodzi pracownicy nie powinni
się krępować lub obawiać sygnalizowania i omawiania wszelkich
problemów ze swoim przełożonym, pytać i rozmawiać z pracownikami
służby bhp lub społecznymi inspektorami pracy, rozmawiać o pracy
ze swoimi rodzicami lub opiekunami oraz nauczycielami lub z
organizatorami szkolenia zawodowego (praktyk), jeżeli wciąż się
uczą.

Rodzice powinni sprawdzić, czy ich dziecko zna
swoje prawa i obowiązki w miejscu pracy, w szczególności prawo do
informacji o bezpiecznym wykonywaniu przydzielonej pracy, prawo do
uczestniczenia w dyskusjach na temat bhp, zgłaszania wszelkich
problemów oraz prawo do odmowy wykonywania prac niebezpiecznych.

Powinni oni rozmawiać ze swoim dzieckiem o ryzyku w
miejscu pracy i zapobieganiu temu ryzyku, z pracodawcą swojego
dziecka o ustaleniach w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa, szkoleniu
i nadzorze, a także z innymi rodzicami – o bhp. Ponadto szkoła lub
uczelnia powinna włączyć zagadnienia bhp do programu nauczania.

Data publikacji: 23
września 2013 r.