BHP i prawo pracy: Praca biurowa w pozycji siedzącej, to praca w wymuszonej pozycji ciała

Zgodnie z zasadami ergonomii, jednym z podziałów
pozycji ciała jest podział na pozycje wymuszone i niewymuszone.
Podział ten jest uzależniony od rodzaju czynności wykonywanych
przez pracownika lub konstrukcji jego stanowiska pracy. Przyjmuje
się, że jeśli z uwagi na powyższe kryteria pracownik nie ma
możliwości zmiany pozycji ciała, taka pozycja jest wymuszona.

Jeżeli pracownik może zgodnie ze swoimi
preferencjami zmieniać pozycję ciała, a co istotne – nie ma to
wpływu na efektywność jego pracy – przyjmuje się, że pozycja
ta jest niewymuszona. Kwalifikacja pozycji ciała jako wymuszonej,
przeważnie związana jest z faktem traktowania jej jako czynnika
uciążliwego, tzn. takiego, który utrudnia pracę, negatywnie
wpływa na jej efektywność, ale nie stanowi zagrożenia dla życia
lub zdrowia. Warto jednak przypomnieć, że w przypadku odpowiednio
dużego poziomu oddziaływania dodatkowego wpływu innych warunków
związanych ze środowiskiem pracy, czynnik uciążliwy może stać
się czynnikiem szkodliwym.

Oczywiście to, czy dana praca powinna zostać
uznana za pracę w pozycji wymuszonej, uzależnione będzie od
indywidualnych cech danego stanowiska pracy lub czynności na nim
wykonywanych. W szczególności istotne znaczenie będzie miał czas
pozostawania danej osoby w konkretnej pozycji. Praktycy wskazują, że
brak możliwości zmiany pozycji ciała w ciągu 1 godziny oznacza
już wymuszenie danej pozycji.

Skutkami pracy w wymuszonej pozycji ciała mogą
być: obniżenie tempa, wydajności i jakości pracy związane z
szybko następującym zmęczeniem pracownika. Najbardziej
niekorzystnym skutkiem pracy w wymuszonej pozycji ciała będzie
niewątpliwie możliwość przyzwyczajenia się do takiej pozycji, co
może doprowadzić do trwałych zmian organicznych, np. problemów z
kręgosłupem, choroby żylakowej itp. W przypadku pracy biurowej w
szczególności należy zwrócić uwagę na kwestię pracy przy
komputerze, która powoduje m.in. statyczne obciążenie mięśni
stabilizujących kręgosłup w pozycji siedzącej, statyczne
obciążenie mięśni barków i rąk obsługujących klawiaturę, czy
statyczne obciążenie mięśni karku utrzymujących głowę podczas
obserwacji monitora, dokumentów i klawiatury.

W przypadku pracy innej, niż związanej z obsługą
komputera, polegającej np. na układaniu czy sortowaniu
dokumentacji, udzielaniu porad, wydawania przepustek interesantom
itp., nie można już tak jednoznacznie powiedzieć, że jest
wykonywana w wymuszonej pozycji ciała. Oczywiście w dużej mierze
będzie to uzależnione od organizacji tej pracy.

Źródło: Serwis BHP, stan z dnia 4 listopada
2013 r.