BHP: Prace spawalnicze jako prace niebezpieczne pożarowo

O tym, jak istotne jest
właściwe zabezpieczenie przeciwpożarowe przy prowadzeniu prac
spawalniczych świadczą pojawiające się systematycznie
doniesienia prasowe, informujące o pożarze spowodowanym
niewłaściwie prowadzonymi pracami spawalniczymi. Takim przykładem
może być pożar w kopalni „Bielszowice”, gdzie zawalił się
ok. 200-metrowy pomost transportowy na powierzchni kopalni. Zgodnie
z oświadczeniem przedstawicieli kopalni, prawdopodobnym powodem
tego pożaru było prowadzenie niezgodnie z regulacjami prawnymi
prac spawalniczych. W wyniku niewłaściwego zabezpieczenia miejsca
pracy nastąpiło zaprószenie ognia, w wyniku którego
rozprzestrzenił się pożar. Innym przykładem może być pożar,
jaki wybuchł na dachu międzynarodowego lotniska w Düsseldorfie w
1996 r., w wyniku którego zmarło 17 osób, a około 100 zostało
rannych. Pożar wybuchł wskutek nieprawidłowo przeprowadzonego
procesu spawania elementów konstrukcyjnych dachu lotniska. Warto
zwrócić uwagę, że tego typu zdarzenia zazwyczaj mają miejsce w
obrębie niestacjonarnych stanowisk pracy.

Podstawowe wymagania
dotyczące wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo (w tym prac
spawalniczych) zostały zawarte w rozporządzeniu
Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010
r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów
budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719) – dalej r.o.p.b.
Zgodnie z §
36 r.o.p.b. przed rozpoczęciem prac niebezpiecznych pod
względem pożarowym, mogących powodować bezpośrednie
niebezpieczeństwo powstania pożaru lub wybuchu, właściciel,
zarządca lub użytkownik obiektu:

– ocenia zagrożenie
pożarowe w miejscu, w którym prace będą wykonywane;

– ustala rodzaj
przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania i
rozprzestrzeniania się pożaru lub wybuchu;

– wskazuje osoby
odpowiedzialne za odpowiednie przygotowanie miejsca pracy, za
przebieg oraz zabezpieczenie miejsca po zakończeniu pracy;

– zapewnia wykonywanie
prac wyłącznie przez osoby do tego upoważnione, posiadające
odpowiednie kwalifikacje;

– zaznajamia osoby
wykonujące prace z zagrożeniami pożarowymi występującymi w
rejonie wykonywania prac oraz z przedsięwzięciami mającymi na
celu niedopuszczenie do powstania pożaru lub wybuchu.

Przy wykonywaniu prac, o
których mowa powyżej, należy również:

– zabezpieczyć przed
zapaleniem materiały palne występujące w miejscu wykonywania prac
oraz w rejonach przyległych, w tym również elementy konstrukcji
budynku i znajdujące się w nim instalacje techniczne;

– prowadzić prace
niebezpieczne pod względem pożarowym w pomieszczeniach lub przy
urządzeniach zagrożonych wybuchem lub w pomieszczeniach, w których
wcześniej wykonywano inne prace związane z użyciem łatwo palnych
cieczy lub palnych gazów, jedynie wtedy, gdy stężenie par cieczy
lub gazów w mieszaninie z powietrzem w miejscu wykonywania prac nie
przekracza 10% ich dolnej granicy wybuchowości;

– mieć w miejscu
wykonywania prac sprzęt umożliwiający likwidację wszelkich
źródeł pożaru;

– po zakończeniu prac
poddać kontroli miejsce, w którym prace były wykonywane, oraz
rejony przyległe;

– używać do
wykonywania prac wyłącznie sprzętu sprawnego technicznie i
zabezpieczonego przed możliwością wywołania pożaru.

Prace spawalnicze
powinny wykonywać osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje
potwierdzone właściwymi uprawnieniami. Nie pozwoli to co prawda w
pełni zabezpieczyć się przed zagrożeniami pożarowymi, niemniej
zatrudnienie odpowiednio przeszkolonego pracownika z pewnością
pozwoli na ograniczenie poziomu ryzyka.

Oprócz przytoczonych
wymagań prawnych należy również przywołać inne przepisy
prawne, regulujące kwestię wykonywania prac spawalniczych. Są to
m.in.:

– rozporządzenie
Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (Dz. U.
Nr 40, poz. 470) poświęcone wymaganiom bhp przy pracach
spawalniczych obejmujących spawanie, napawanie, lutowanie,
zgrzewanie i cięcie termiczne metali i tworzyw termoplastycznych;

– rozporządzenie
Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót
budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 401), którego rozdział 16 został
poświęcony pracom spawalniczym.